در ماههای اخیر توجه به بازار NFTها به شدت افزایش یافته و برای اولین بار جستجوی اینترنتی برای NFT از بیت کوین پیشی گرفته است. افزایش کاربردهای NFT در حوزههای مختلف مانند متاورس، بازیهای رایانهای و رسانههای اجتماعی تمایل عموم به استفاده از این توکنها را بیشتر کرده است. با افزایش تمایل عمومی، قیمت آثار هنری و سایر توکنهای غیرقابل معاوضه نیز به صورت نمایی رشد داشته است و همین مساله توجه بسیاری از افراد به خصوص هنرمندان را به ساخت NFT و فروش آن جلب کرده است. هدف ما در این مقاله آموزش ساخت NFT به صورت کاملا ساده و کاربردی است. در این مقاله نحوه ساخت NFT در پلتفرمهای Opense و Rarible را آموزش میدهیم و پلتفرمهای معروف بلاک چینهای معتبر را معرفی میکنیم.
NFT چیست؟
پش از پرداختن به آموزش ساخت NFT بهتر است ابتدا به بررسی مفهوم NFT بپردازیم. «توکن غیر قابل معاوضه» (Non-Fungible Token | NFT) نوعی توکن ارز دیجیتال است که ویژگی اصلی آن، داشتن ویژگیهای منحصر به فرد و خاص است. برخلاف ارزهای دیجیتال معمولی مانند بیت کوین و اتریوم که میتوان هر واحد از آن را با واحد دیگر عوض کرد و هیچ تفاوتی بین دو واحد آنها وجود ندارد، هر NFT ویژگی مخصوص خود را دارد و نمیتوان دو NFT را معادل هم در نظر گرفت. برای درک یک NFT بهترین مثال، مقایسه آن با آثار هنری است.
هر اثر هنری اثر انگشت مخصوص خود را دارد که با دیگر آثار متفاوت است. به همین دلیل، دو اثر هنری یک نقاش نیز ویژگیهای متفاوتی از هم دارند و قیمت آنها با یکدیگر متفاوت است. اگرچه امکان کپی کردن از اصل آثار هنری وجود دارد اما همچنان هیچ یک از کپیهای یک اثر ارزش معادل اثر اصلی را ندارند. NFT برای هر شی قابل معادلسازی در فضای دیجیتال یک ویژگی منحصر به فرد ارائه میکند تا اصل بودن آن در این فضا مشخص شود و کس دیگری نتواند کپی دیگری از اثر را به عنوان اثر اصلی ارائه کند.
کاربرد NFT تنها در آثار هنری نیست بلکه امروزه در بسیاری از زمینهها مانند متاورس، بازیهای بلاک چینی، شبکههای اجتماعی، دامنههای غیرمتمرکز دنیای وب ۳ و برگزاری رویدادهای مختلف از آن استفاده میشود. پیشرفتهای حاصل در این حوزه نشان میدهد که NFT همچنان به عنوان یکی از بخشهای اصلی بازار رمز ارزها در سالهای پیش رو خواهد بود.
ساخت NFT کار سختی نیست. کاربران میتوانند با مراجعه به پلتفرمهای ساخت NFT در بستر بلاک چینهای مختلف، نحوه ساخت NFT و فروش آن را آموزش ببینند. در ادامه این مقاله نیز ما به طور کامل به آموزش ساخت NFT در پلتفرمهای مختلف خواهیم پرداخت اما پیش از آن هدف ما آموزش پیشنیازهای نحوه ساخت NFT است. خرید و فروش NFTهای مختلف با قیمتهای میلیون دلاری، هر هنرمند و غیر هنرمندی را به ساخت NFT تشویق میکند اما توجه داشته باشید که از بین میلیونها NFT ایجاد شده، تنها بخش از آنها مورد ترید و معامله قرار میگیرند به همین دلیل، ساخت NFT بدون بررسی کامل شرایط میتواند باعث از دست رفتن سرمایه و زمان شما شود. در ادامه مقاله، آموزش ساخت NFT را مرحله به مرحله پیش میبریم.
آموزش ساخت NFT
NFTها توکنهای خاصی هستتند که در آنها قابلیت منحصر به فرد بودن هر توکن وجود دارد. به همین دلیل استاندارد ساخت این توکنها با توکنهای معمولی متفاوت است. به عنوان مثال توکنهای NFT در شبکه اتریوم با استاندارد «ERC-721» ساخته میشوند. در حالی که توکنهای قابل معاوضه با استاندارد «ERC-20» ایجاد میشوند. برای ساخت NFT دو روش عمده وجود دارد.
ساخت NFT با برنامهنویسی قرارداد هوشمند (Smart Contract): اگر شما توانایی برنامهنویسی قرارداد هوشمند در شبکه ارز دیجیتال مورد نظر خود را دارید میتوانید با استفاده از استاندارد مربوط به ساخت ان اف تی در آن ارزهای NFT خود را بسازید. این کار در سالهای اولیه پیدایش مفهوم NFT استفاده میشد و هنوز هم برای توسعهدهندهها جذاب است.
ساخت NFT به وسیله پلتفرمهای طراحی شده برای ساخت NFT: این پلتفرمها قراردادهای هوشمند در شبکههای بلاک چینی هستند که قابلیت ایجاد NFTهای جدید را به صورت ساده و آسان برای کاربران ایجاد کردهاند. در این پلتفرمها کاربران نیازی به دانش برنامهنویسی ندارند و همانند ثبت نام در یک سایت معمولی با مشخص کردن متغیرهای مورد نیاز و آپلود فایل، NFT خود را ایجاد میکنند.
طبیعی است برای بیشتر هنرمندان و کسانی که به دنبال ساخت ان اف تی هستند روش دوم مناسبتر است. در ادامه مقاله، نحوه ساخت NFT در مهمترین پلتفرمهای ساخت ان اف تی را آموزش میدهیم سپس به بررسی شبکههای بلاک چینی مختلف فعال در این حوزه میپردازیم.
«اپنسی» (OpenSea) اولین بازار عمومی خرید و فروش NFT است که در اواخر سال 2017 بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شد. این پلتفرم امکان ساخت انواع توکنهای غیرقابل معاوضه و فروش آن را به کاربران خود ارائه میکند. در حال حاضر این پلتفرم بیش از 600 هزار کاربر و بیش از 80 میلیون NFT ثبت شده دارد و حجم بازار آن به بیش از 10 میلیارد دلار رسیده است. این پلتفرم بزرگترین پلتفرم ساخت و خرید و فروش NFT است به همین دلیل در این بخش به آموزش ساخت NFT در آن میپردازیم.
مرحله اول: انتخاب و ساخت کیف پول
برای شروع آموزش ساخت NFT ابتدا به سایت این پلتفرم «opensea.io»مراجعه کنید. در صفحه اول سایت، گزینه «Create» را انتخاب کنید تا کار ساخت NFT شروع شود. با انتخاب این گزینه، شما به صفحه اتصال کیف پول به سایت وارد میشوید.
تصویر بالا کیف پولهای معتبر و مورد قبول پلتفرم OpenSea را نشان میدهد. این پلتفرم با توجه به اینکه در بستر اتریوم ایجاد شده است از کیف پول دیجیتال مربوط به این شبکه پشتیبانی میکند. با انتخاب گزینه «Show more options» که در تصویر بالا قابل مشاهده است، سایر کیف پولهای قابل استفاده نیز نمایش داده میشود. دو کیف پول «Trust» و «OperaTouch» تنها برای نسخه موبایل پلتفرم Opensea قابل استفاده هستند اما سایر کیف پولها هم تحت وب و هم موبایل کار میکنند. بهترین کیف پول ارز دیجیتال در این میان «Metamask» است که توسط تعداد زیادی از کاربران نیز استفاده میشود.
با انتخاب کیف پول مورد نظر، سایت شما را به سایت دانلود کیف پول ارجاع میدهد. در این آموزش ما کیف پول متامسک را برای انجام این کار استفاده میکنیم. کیف پول متامسک به عنوان یک افزونه به مرورگر کروم و فایرفاکس اضافه میشود. در واقع این کیف پول یک اپلیکیشن وب ۳ است که دنیای بلاک چین را به دنیای واقعی متصل میکند. صفحه زیر پس از ورود به سایت متامسک مشاهده میشود.
در این صفحه با انتخاب یکی از گزینههای «Android»، «IOS» و «Chrome» میتوانید اپلیکیشن مربوط به موبایل اندروید و آیفون یا مرورگر را برای دانلود انتخاب کنید. در این آموزش چون از مرورگر برای اتصال به پلتفرم استفاده میکنیم، گزینه «Chrome» را انتخاب و روی عبارت «Install MetaMask for Chrome» کلیک میکنیم تا به بخش دانلود افزونه مرورگر کیف پول متامسک هدایت شویم. تصویر زیر صفحه بعدی کیف پول را نشان میدهد.
با انتخاب گزینه «Add to Chrome» منوی کشویی باز میشود که در آن باید گزینه «Add Extension» را انتخاب کنید. پس از آن کیف پول دانلود شده و به عنوان یک افزونه به مرورگر اضافه میشود. پس از این مرحله نوبت به ساخت کیف پول میرسد. کیف پول متامسک پس از نصب در گوشه سمت راست مرورگر و در بخش «Extensions» قابل مشاهده است. با کلیک بر روی آن، بخش ایجاد کیف پول در مرورگر باز میشود. با انتخاب گزینه «Get Started» در این صفحه، به صفحه زیر انتقال داده میشویم.
همانطور که در تصویر قابل مشاهده است، دو حالت برای کیف پول وجود دارد. اگر از قبل کیف پول متامسک برای خود ایجاد کردهاید و کلید خصوصی آن را دارید از گزینه سمت چپ برای فراخوانی کیف پول خود استفاده کنید در غیر این صورت، با انتخاب گزینه «Create a Wallet» کیف پول جدید متامسک را ایجاد کنید. فرض ما در این بخش حالت دوم است اما اگر از قبل کیف پول دارید، پس از انتخاب «Import Wallet» و تایید شرایط مورد نظر کیف پول، وارد صفحه ورود عبارت بازیابی و رمزگذاری برای کیف پول میشوید. عبارت بازیابی ۱۲ کلمهای خود را به همراه رمز دلخواه در قسمتهای ذکر شده قرار دهید تا کیف پول شما به متامسک اضافه شود.
برای ساخت کیف پول جدید پس از انتخاب «Create a Wallet» وارد صفحه قوانین میشویم که با استفاده از گزینه «I Agree» قوانین را تایید میکنیم. در صفحه جدید از ما خواسته میشود که رمز دلخواه (بیش از 8 کاراکتر) را برای کیف پول وارد کنیم و با قبول شرایط بر روی گزینه «Create» کلیک کنیم.
پس از این مرحله، فیلم آموزشی در مورد کیف پول و نکات امنیتی آن آورده میشود که اگر با کیف پول ارز دیجیتال و مسائل امنیتی آن آشنا نیستید توصیه میشود این ویدیو را کامل مشاهده کنید و بعد گزینه «Next» را انتخاب کنید. در صفحه باز شده، عبارت بازیابی کیف پول شما نمایش داده میشود. با کلیک بر روی قسمت تار قفل شده میتوانید این عبارت را که شامل دوازده کلمه انگلیسی است مشاهده و کپی کنید. در سمت چپ صفحه و در قسمت پایین که در تصویر زیر با یک مستطیل سیاه مشخص شده است، امکان دانلود عبارت بازیابی به صورت یک فایل متنی وجود دارد.
هشدار: عبارت بازیابی مانند کلید گاوصندوق شما است و اگر کسی به آن دسترسی داشته باشد میتواند داراییهای شما را برداشت کند. بنابراین، عبارت بازیابی خود را در بسترهای آنلاین مثل اکانت شبکههای اجتماعی، ایمیل و دراپ باکس نگه داری نکنید. با توجه به این که گوشی شما ممکن است دزیده شود، بهتر است عبارت بازیابی در گوشی نگهداری نشود. حتما چند نسخه از عبارت بازیابی ایجاد و در جاهای امن نگهداری کنید تا در صورت عدم دسترسی به یکی از آنها بتوانید با استفاده از نسخههای دیگر به کیف پول خود دسترسی داشته باشید.
پس از یادداشت عبارت بازیابی، گزینه «Next» را انتخاب و وارد صفحه جدید میشویم. در صفحه جدید برای اطمینان از این که شما عبارت بازیابی را درست یادداشت کردهاید، کلمات به صورت نامنظم قرار داده شده است تا شما به ترتیب آنها را انتخاب کنید. پس از انتخاب درست کلمات و زدن گزینه «Confirm» کیف پول شما ساخته میشود و یک پیام تبریک برای شما ارسال میشود. در این قسمت مرحله ساخت کیف پول شما به پایان میرسد. این مرحله تقریبا در تمام پلتفرمهای NFT وجود دارد و به همین دلیل به طور کامل آموزش داده شد.
حال اگر به سایت OpenSea برگرید و کیف پول متامسک را انتخاب کنید، افزونه آن در سمت راست مرروزگر باز می شود و شما با انتخاب حساب و تایید آن، کیف پول را به سایت وصل میکنید. ساخت سایر کیف پولها نیز در طی فرآیند مشابهی انجام میشود و شما با یادگیری نصب متامسک، به راحتی قادر به ساخت اکانتهای جدید خواهید شد.
مرحله دوم: وارد کردن اطلاعات اثر NFT
اصلیترین بخش آموزش ساخت NFT مربوط به وارد کردن اطلاعات اثر است. پس از اتصال کیف پول به پلتفرم Opensea فرآیند ساخت ان اف تی شروع میشود. در بخش اول صفحه باز شده برای ساخت NFT نیاز است که فایل ان اف تی را آپلود کنید. در پلتفرم Opensea شما میتوانید عکس، موزیک، ویدیو و مدل سه بعدی را در فرمتهای مختلف (JPG, PNG, GIF, SVG, MP4, WEBM, MP3, WAV, OGG, GLB, GLTF) و با حجم کمتر از 100 مگابایت آپلود کنید. پس از آپلود فایل، یک اسم برای آن انتخاب میکنید. پر کردن این دو بخش لازم و ضروری است و بدون آنها امکان ساخت ان اف تی نیست.
همانطور که مشاهده میکنید ما برای تست مراحل ساخت NFT از یک طرح آماتور که در Paint رسم شده است استفاده میکنیم. طبیعی است که NFT شما برای این که به فروش برسد باید ظاهری به مراتب زیباتر از این تصویر داشته باشد. اسم این تصویر را «مار گرسنه» میگذاریم و اسکرول میکنیم تا سایر اطلاعات NFT را وارد کنیم. در ادامه سه بخش اختیاری وجود دارد که توضیحات آنها به صورت زیر است.
External link: در این بخش میتوانید یک لینک خاص را برای اطلاعات بیشتر به NFT مورد نظر وصل کنید. به طور مثال اگر NFT شما یک عکس در دامنه یک کوه معروف است میتوانید لینک مربوط به توضیحات آن کوه در ویکیپدیا را در این قسمت قرار دهید.
Description: در این قسمت میتوانید در مورد ابزارهای استفاده شده، ایده طرح و هر چیز مرتبط با آن توضیحاتی به مخاطبان ارائه کنید. هر چقدر این توضیحات جذاب باشند میتوانند در فروش NFT به شما کمک کنند.
Collection: این بخش مربوط به کلکسیون است. اگر شما میخواهید اثر خود را به همراه چند اثر دیگر در یک کلکسیون قرار دهید میتوانید از این قسمت استفاده کنید.
در ادامه این بخش اگر دوباره به سمت پایین اسکرول کنید، با یک سری ویژگیهای تعریف شده برای NFT مواجه میشوید. «Levels»، «Properties» و «Stats» سه ویژگی تعریف شده هستند که به ترتیب برای اضافه کردن ویژگیهای «متنی مانند جنسیت»، «رتبهای مانند سرعت سه از پنج» و «عدد مطلق مانند وزن» ایجاد شدهاند. با انتخاب گزینه «+» در کنار هر کدام از این ویژگیها میتوانید ویژگیهای مورد نظر خود را به NFT اضافه کنید. در حال حاضر هر کدام از این بخشها تنها از یک ویژگی پشتیبانی میکنند و اصولا اضافه کردن آنها کمکی به NFT شما نمیکند.
علاوه بر این سه مورد، دو ویژگی «Unlockable Content» و «Explicit & Sensitive Content» نیز برای NFT قابل تعریف است. با انتخاب ویژگی اول، قسمتی برای نوشتن ایجاد میشود که شما در آن نوشتهای برای خریدار اثر مینویسید. این نوشته به هیچ عنوان به دیگران نمایش داده نمیشود. ویژگی دوم برای آثاری است که در آنها اطلاعات حساس و نامناسب برای همه وجود دارد و با انتخاب آن اثر به صورت واضح برای همه نمایش داده نمیشود.
آموزش فروش NFT در پلتفرم OpenSea
پس از آموزش ساخت NFT در OpenSea نوبت به آموزش فروش آن رسیده است. پس از ساخت NFT شما به صفحه اصلی NFT خود در سایت منتقل میشوید. ساخت NFT به معنی فروش آن نیست. در صفحه مربوط به NFT با استفاده از گزینه «Sell» میتوانید به صفحه مربوط به تعیین اطلاعات فروش بروید و پس از تعیین اطلاعات آن را برای فروش به اشتراک بگذارید.
شما در این بخش میتوانید تعداد توکنهایی که میخواهید برای فروش بگذارید، مدت زمان انقضای فروش و قیمت هر توکن را تعیین کنید و سپس بر روی گزینه «Complete Listing» کلیک کنید. قیمتگذاری NFT بر اساس ارز اتریوم است و مقدار آن نباید کمتر از 2 دلار باشد. این اطلاعات بعدا از طریق پروفابل کاربری قابل تغییر هستند.
پس از گذراندن این مرحله، برای این که صحت فروش NFT توسط شخص سازنده به سیستم اثبات شود باید توسط کیف پول سازنده اثر امضا شود . در پنجره باز شده بر روی گزینه «Sign» کلیک کنید. با انجام این کار پیامی در کیف پول شما نمایش داده میشود که باید آن را تایید کنید. با تایید آن توکن شما در لیست فروش قرار میگیرد.
برای ساخت و لیست کردن توکنها در OpenSea نیازی به پرداخت هزینه کارمزد نیست اما به محض فروش توکن، ۲/۵ درصد از مبلغ تعیین شده کسر میشود. پس از اتمام این فرآیند پیامی مبنی بر لیست شدن NFT به شما داده میشود. شما میتوانید لینک آن را در شبکههای اجتماعی مختلف تبلیغ کنید و NFT خود را به فروش برسانید.
اگر کاربری تمایل به خرید NFT شما داشته باشد میتواند با قیمت تعیین شده شما آن را خریداری کند یا درخواست خود را برای خرید در یک قیمت دیگر برای شما ارسال کند. اگر شما مایل به فروش اثر خود در قیمت پیشنهادی خریدار بودید، میتوانید درخواست را تایید کنید در غیر اینصورت تا زمانی که پیشنهادی با قیمت تعریف شده شما ارائه نشده باشد، اثر فروش نخواهد رفت. در OpenSea امکان خرید با کارت اعتباری نیز وجود دارد که در همه کشورها قابل استفاده نیست.